Nieuwe vormen van medezeggenschap

Bij Linxx krijgen wij regelmatig de vraag: Hoe krijgen wij onze OR weer gevuld? We hebben zoveel vacatures! Wat kun jij als directeur of medezeggenschap doen om medezeggenschap vorm te geven die werkt voor jouw organisatie?

Achterhaal de kern van het probleem

De oorzaak is vaak uiteenlopend. Het kan een gebeurtenis uit het verleden zijn, weinig zichtbaarheid, werkdruk en niet ingevulde randvoorwaarden etc. Ook kan het zijn dat de ‘klassieke vorm’ van medezeggenschap niet goed aansluit bij de verschillende doelgroepen binnen een organisatie (zie het voorbeeld verderop over een sociale ontwikkelbedrijf). Soms zijn er meerdere oorzaken. Achterhaal wat bij jullie de kern van het probleem is.

Werk samen als bestuurder en ondernemingsraad

Werk samen met als bestuurder en ondernemingsraad om de belemmeringen weg te nemen. Bijvoorbeeld door te bespreken met de bestuurder hoe voldoende ruimte te geven voor het uitvoeren van OR werk. Maar ook door de bestuurder het belang van medezeggenschap te laten benadrukken of zichtbaar te laten maken wat de toegevoegde waarde was in een concreet besluitvormingstraject. Alleen zeggen is niet genoeg, laat het ook zien in de praktijk!

Zoek een vorm die past

De Wet op de Ondernemingsraden stamt al van heel wat jaren geleden en als je de tekst leest is deze gericht op het neerzetten van een ‘klassieke OR’. Laat dit bij het nadenken voor nieuwe vormen geen belemmering zijn in het vormgeven van een andere vorm. De wet geeft voldoende ruimte om dit in te richten. Het gaat erom wat past bij jouw organisatie, en jouw collega’s.

Schreeuw het van de daken – communiceer

Het laten zien van de toegevoegde waarde is essentieel om veel collega’s betrokken te krijgen bij medezeggenschap. Als ondernemingsraad: laat zien wat je doet, wat je toegevoegde waarde is en betrek medewerkers bij lopende advies/instemmingsaanvragen.

Hoe kan dit er in de praktijk uitzien? Hierbij twee praktijkvoorbeelden:

Dudok Wonen

Bij Dudok Wonen was al een aantal jaar een teruglopend aantal leden binnen de OR. Medewerkers probeerden verschillende modellen, zoals wisselende stoelen. Linxx heeft – samen met HR, oud OR leden en bestuurder – een onderzoek gedaan naar succesfactoren van een ondernemingsraad. Hier kwam uit: Zorg voor genoeg tijd om deel te nemen aan de OR en medewerkers willen meepraten over onderwerpen die er toe doen.

In een pilot gingen wij aan de slag met een flexibele vorm van medezeggenschap. Geen vaste groep meer van medewerkers die deelneemt aan de OR, maar alle medewerkers kunnen deelnemen aan de OR. Voor elk onderwerp dat speelt wordt er een nieuwe, unieke OR vormgegeven. Bij een onderwerp dat vanuit de medewerkers komt, maar ook bij een advies/instemmingsaanvraag. Wanneer er een onderwerp opkomt wordt er een brainstorm -open voor alle medewerkers – georganiseerd. Tijdens de eerste brainstorm kunnen alle medewerkers meedenken en input geven over het onderwerp. Aan het einde van de bijeenkomst wordt een groep collega’s gekozen die dit onderwerp afhandelt. De nieuwe vorm houdt OR-werk voor iedereen behapbaar en iedereen is betrokken bij zelfgekozen onderwerpen, daarnaast zorgt dit ervoor dat er meer medewerkers betrokken zijn bij de medezeggenschap.

Werkkracht

Werkkracht is een sociaal ontwikkelbedrijf, waar naast het reguliere personeel ook verschillende groepen medewerkers uit de Participatiewet werkzaam zijn. Met elk hun eigen CAO en regelingen. De bestuurder, HR en zittende OR medewerkers vinden het belangrijk om alle verschillende doelgroepen gelijkwaardig te betrekken bij medezeggenschapsvraagstukken en ieders talent te benutten. De medewerkers vanuit de Participatiewet gaven aan dat zij het OR werk te zwaar vonden en de onderwerpen te veel en te ingewikkeld. Hierdoor werden de werkzaamheden in de OR ongelijk verdeeld en verliep de samenwerking en besluitvorming lastig.

OR en bestuurder kwamen, in overleg met de vakbonden en onder begeleiding van Linxx tot een pilot van 18 maanden om een nieuwe werkwijze uit te proberen: de te behandelen onderwerpen worden nu geclusterd naar groep medewerkers. De medewerkers  van de Participatiewet behandelen hun eigen onderwerpen, met ondersteuning en de reguliere medewerkers behandelen ook hun eigen onderwerpen. Overstijgende thema’s worden gezamenlijk opgepakt.  Zo praat iedereen mee over onderwerpen die hun aangaan. De medezeggenschap is nu toegankelijker en beter behapbaarder.